Blogin
Home / Kompozycja w projektowaniu
Kompozycja
w projektowaniu
Dzieła sztuki różnią się od siebie stylem, tematem lub techniką zastosowaną do ich wykonania, jednakże istnieje coś, co łączy obrazy, rysunki, fotografie, szkice i grafiki. Jest to kompozycja w projektowaniu. W sztukach wizualnych owo pojęcie oznacza układ elementów dzieła, zestawionych ze sobą w konkretny sposób. Taki, który sprawia, że tworzą one spójną i harmonijną całość.
Kompozycja projektowa dzieli się na pewne rodzaje, które wyróżnia się na podstawie układu elementów danego dzieła. Części składowe całości mogą być rozłożone na płaszczyźnie w sposób:
- otwarty,
- zamknięty,
- centralny,
- horyzontalny,
- wertykalny,
- dynamiczny,
Czym charakteryzują się takie układy? Przeczytaj!
Kompozycja otwarta i zamknięta
Układ otwarty jest bardzo często stosowany przez artystów w wielu różnych projektach. Sięgają po niego z rozmaitych względów. Głównie ma na to wpływ jego oddziaływanie na odbiorcę. Tworzenie dzieła za pomocą układu otwartego zakłada stworzenie go w taki sposób, by pozostawić szerokie pole do interpretacji. Układ otwarty przedstawia część szerszej całości i przez to sugeruje, że poza jego ramami jest coś jeszcze. Można powiedzieć, że obraz, fotografia lub grafika obejmują tylko wycinek jakiegoś świata, który rozciąga się dalej i zawiera jeszcze wiele nieznanych elementów. To porusza wyobraźnię odbiorcy i stwarza wiele możliwości interpretacyjnych.
Przeciwieństwem kompozycji otwartej jest układ zamknięty. W tym przypadku projekt dzieła zakłada skończoność, przejrzystość oraz logiczne rozmieszczenie elementów. W kompozycji zamkniętej wszystkie części składowe projektu, potrzebne do interpretacji całości, znajdują się w ramach dzieła. Odbiorca ma za zadanie skupić się na ich układzie oraz relacjach między nimi, a nie tym, co znajduje się poza przedstawionym światem.
Kompozycja centralna w projektowaniu
Jest często wykorzystywana w fotografii, tworzeniu logo firmy lub plakatów filmowych. Ma za zadanie skupić uwagę odbiorcy na środku dzieła, dlatego to w nim znajduje się najważniejszy element całości, np. fotografowany kwiat, nazwa przedsiębiorstwa lub wizerunek głównego bohatera filmu. Zazwyczaj, w celu jeszcze wyraźniejszego podkreślenia centrum, przedstawiany obiekt jest jedynym elementem dzieła i znajduje się na gładkim tle, kontrastującym barwą.
Układ horyzontalny
Ten rodzaj kompozycji zakłada stworzenie projektu, w którym poszczególne elementy układają się w poziomym kierunku, a całość dzieła jest rozbudowana wszerz. Poszczególne elementy całości są rozmieszczone horyzontalnie, równolegle względem siebie, na liniach poziomych. Efekt ten osiąga się wprowadzając do obrazu lub grafiki elementy takie, jak: sufit, podłogę, dachy, stół, morze itp.
Kompozycja wertykalna
Projekt zorientowany wertykalnie jest przeciwieństwem układu horyzontalnego. Tak jak linie w poprzednim omawianym rodzaju kompozycji układały się poziomo, tak tutaj rozmieszczone są pionowo. Wertykalność osiąga się za pomocą wielu elementów, z których składa się dzieło. Linie pionowe można wprowadzać w postaci osób w pozycji stojącej, drzew, wysokich budynków, kolumn i innych obiektów tego typu. Zazwyczaj obraz, fotografia lub plakat mają wtedy postać “stojącego” prostokąta, w którym dolny bok jest krótszy. Dzięki temu, nie tylko poszczególne elementy, ale cała forma dzieła podkreśla wertykalność układu.
Aranżacja dynamiczna
Sztuki plastyczne wykształciły również taki rodzaj układu, który określa się jako dynamiczny. Polega on na tym, że elementy dzieła są rozmieszczone na liniach diagonalnych, czyli padających po skosie. Pojęcie to odnosi się również do przedstawienia danego obiektu po skosie. Takie rozłożenie elementów ma na celu stworzenie wrażenia ruchu i dynamizmu dzieła. Układ ten obserwujemy oglądając przedstawienia koni w galopie, tańczących par itp.
Przeciwieństwem tego rodzaju układu jest statyczność. Zasada ta zakłada, że elementy dzieła mają tworzyć wrażenie nieruchomych lub chwilowo niebędących w ruchu. Często stosuje się ją w przypadku przedstawiania, np. martwej natury, osoby siedzącej na ławce i tego typu elementów.